ROZASEA (GÜL HASTALIĞI)

 

Rosacea yüzde kızarıklık ve şişme ile karakterize yaygın bir deri hastalığıdır. Sıklıkla erişkin aknesi olarak bilinir. Yüzün orta kısmında başlayıp, yanak, alın, çene ve burnu tutan kızarıklık olur. Bazen kulaklar, sırt ve göğüste etkilenebilir. Hastalık ilerlediğinde küçük kılcal damar genişlemeleri ve üzerinde küçük kırmızı kabartılar meydana gelir. Bununla beraber aknedeki (sivilce) siyah noktalar yoktur.

Hastalık ilk başladığında kendiliğinden iyileşip tekrar edebilir. Fakat deri rengi normale dönmüyorsa ve sivilce benzeri kızarıklıklar, kılcal damar genişlemeleri mevcut ise muhakkak bir dermatoloji uzmanına muayene olunması gerekir. Bu durum nadiren kendiliğinden gerileyebilir, genellikle yıllar sürer, tedavi edilmezse hastalık kötüleşir.

Rosacea nasıl tanınır?

 

Rosecea da yüzde küçük, kırmızı, bazıları da iltihaplı kabarcıklar olabilir. Deri yüzeyinde bir çok ince kılcal damar vardır. Bu yüzde kalıcı bir kızarıklığa neden olur. Burun bölgesine yerleşmiş rosaceanın daha ilerlemiş şekli rinofima olarak bilinir. Rinofima da yağ bezleri genişlediğinden kabarık kırmızı bir burun ve çene görüntüsü vardır. Rinofima kadınlarda nadir görülür.

Hastaların yaklaşık % 50 sinde göz tutulumu vardır. Bazı rosacea hastalarında konjuktivit denen, gözde yanma batma ile seyreden bir durum ortaya çıkabilir. Bu durum tedavi edilmezse gözde ciddi reaksiyonlara neden olabilir.

Kimler rosacea açısından risk taşırlar?

Rosasea daha çok açık tenli kişilerde görülür. Hastalık erkekler ve kadınlarda, herhangi bir yaşta, hatta çocukluk da bile gelişebilir. Özellikle kadınlarda, 30-50 yaşlar arasında görülen bir hastalıktır. Bazen menapozda görülrbilir. Rosacea genellikle uzun bir süreç içinde meydana gelir. İlk olarak yüz kızarıklığına eğilim, kozmetiklere olan hassasiyet ile başlar. Utanma gibi ruhsal olaylarda kızarıklık tetiklenir.

Rosacea hastalarının yapması ve yapmaması gerekenler

Rosaceanın gerçek nedeni bilinmemektedir. En iyi korunma yolu yüzde kızarıklık oluşturan nedenlerden uzak kalmaktır.

Sıcak içeceklerden, baharatlı gıdalardan, kafeinli ve alkollü içeceklerden kaçının. Alkol rosacea hastasının bulgularının şiddetlendirmekle beraber, hiç alkol alınmasa da hastalık şiddetli olabilir. Bu durum alkolizm ile yakından ilişkilidir.

Rosacea hastaları güneşten korunmalıdırlar. Güneşten korunmak için şapka takmalı ve 15 faktörün üzerinde güneşten koruyucu kullanmalıdırlar. Sıcak ve soğuk hava hastalığın bulgularını arttırabildiğinden kaçınılmalıdır. 

Yüzü ovuşturmak ve masaj yapmaktan kaçınılmalıdır. Yüzün ovuşturulması deriyi tahriş ederek kızarıklığı arttırır. 

Serin ortamda egzersiz yapın. Fazla sıcak ortamda kalmayın.

Tahriş edici kozmetik ürünlerden kaçının. Sprey kullanırken yüzünüze gelmesinden kaçının. Yüzünüzde kızarma oluşturan gıda, ürün, aktivite, ilaç ve diğer tetikleyici faktörlerden uzak durun.

Tedavi seçenekleri

Bir çok kişi rosaceayı bilmediği için hastalığı erken dönemde fark edemez. Tedavide ilk adım hastalığa tanı koymaktır. Hastalar çoğunlukla exema tanısı almakta , bu durumda uzayan tedavilere neden olmaktadır.

Dermatoloji uzmanları hastaya göre değişen kombine tedaviler uygulamaktadırlar. Bu tedaviler rosaceanın ilerlemesini, bazen de tekrar etmesini engeller. Doktorunuz tarafından jel veya kremler yazılabilir. İlk 3-4 haftada hafif bir iyileşme olurken, belirgin iyileşme ise 2. ayda görülür. Ağızdan alınan antibiyotikler, retinoik asit türevi ilaçlar daha hızlı bir iyileşme sağlarlar.

Kalıcı damar genişlemeleri laser tedavisi ile giderilebilir. Kozmetik amaçlı yeşil renkli fondotenler kamuflaj için kullanılabilir.

Deride tahriş yapabilecek faktörlerden kaçınmak gerekir. Günlük kullanılan sabunlar, nemlendiriciler ve güneşten koruyucular alkolsüz olmalı, tahriş edici ajanlar içermemelidir. Dışarıda kalındığında, özellikle sıcak yaz günlerinde 15 faktörün üzerindeki güneşten koruyucular kullanılmalıdır.

Diğer tedaviler

Rinofima genellikle cerrahi olarak tedavi edilir. Fazla doku elektrocerrahi veya laser cerrahisi ile alınır. Dermabrasyon denilen cerrahi bir metod derinin üst yüzeyini düzleştirmek için kullanılır. Rosaceanın başarılı tedavisi erken tanı ve tedavi ile yapılabilir. Ayrıca dermatoloji uzmanınızın uyarılarına da uymak önemlidir. Rosacea erken evrelerinde tedavi edilirse kontrol altına alınabilir bir hastalıktır. Tedavi edilmezse rosacea kötüleşir ve tedavi edilmesi zorlaşır. Yüzün sürekli kızarık durması hastada belirgin rahatsızlık oluşturur.